26.06.2015 10:21
0

Etykietowanie opon - pytania i odpowiedzi

Autor:

Badania pokazują, że wielu kierowców wciąż nie wie o obowiązujących przepisach etykietowania opon. Artykuł po raz kolejny wyjaśnia wszelkie wątpliwości dotyczące nowych zasad.

Oto najczęściej pojawiające się pytania:

1. Czy wszystkie rozmiary danego modelu opony będą miały te same wyniki na etykietach?

2. Czy na wyniki w etykietach ma wpływ miejsce produkcji opony?

3. Co dla kierowcy oznaczają kategorie osiągów zamieszczone na etykietach?

4. Czy osiągi pominięte w etykietach mają wpływ na nasze bezpieczeństwo?

5. Jakie etykiety będą miały opony zimowe? Czy będą różnić się od tych z opon letnich?

6. Kto i w jaki sposób będzie testował opony, aby uzyskać informacje potrzebne do etykiet?

7. Czy dane obecne na etykietach będą co roku inne?

8. Jakie opony wyłączone są z etykietowania?

9. Czym różnią się testy opon od etykiet?

10. Czy etykiety spowodują podniesienie cen opon?

Jakie były powody wprowadzenia etykiet?

Pomysłodawcy etykiet wyróżniają kilka powodów, które decydują o przydatności nowego przepisu. Po pierwsze etykieta zawiera informacje o najbardziej istotnych osiągach opony. Do tej pory takie dane klienci musieli zdobywać sami z wielu różnych źródeł (od producenta, sprzedawcy czy użytkowników). Jednym z głównych celów jest właśnie to, aby klient nie był już dłużej zmuszany do poszukiwania informacji o oponie na własną rękę, ale żeby już przy pierwszym zetknięciu się z oponą wiedział o poziomie jej niektórych osiągów dotyczących bezpieczeństwa i ekologii.

Kolejnym ważnym celem etykiet jest skłonienie producentów do wytwarzania opon, które będą charakteryzowały się obniżonymi oporami toczenia, a co za tym idzie mniejszym apetytem na paliwo i niższą emisją CO₂ do atmosfery. Warto mieć świadomość, że opony odpowiadają za 20-30% spalanego przez samochody paliwa. Zmniejszenie tego zapotrzebowania automatycznie zredukuje emisję dwutlenku węgla. Umieszczenie na etykietach obok oporów toczenia, osiągów na mokrej nawierzchni i poziomu hałasu zewnętrznego opony ma sprawić, że producenci nie będą dbali tylko o ekologiczny wymiar opon, ale także o ich poziom bezpieczeństwa. Dlaczego? Ponieważ zmniejszenie oporów toczenia w oponie może powodować jej gorsze osiągi na mokrej nawierzchni, z kolei bardzo dobra przyczepność generuje większy hałas zewnętrzny opony. Wzajemne zależności tych trzech osiągów opon zmuszają producentów do wypuszczania na rynek produktów o zrównoważonych osiągach.

Kolejną rzeczą, o której warto pamiętać, jest to, że opona charakteryzuje się jeszcze innymi właściwościami niż te trzy, które znajdują się na etykiecie. Czas pokaże czy faktycznie nowe przepisy spowodują produkcję opon o wszechstronnych osiągach. Etykiety na opony zaczynają obowiązywać akurat w okresie zmiany wyposażenia na zimowe. To może spowodować lekkie zamieszenie w rozumieniu nowych zasad. Poniżej zamieszczamy odpowiedzi na często padające pytania dotyczące etykiet.

1. Czy wszystkie rozmiary danego modelu opony będą miały te same wyniki na etykietach?

Oceny jednego modelu opony w różnych rozmiarach nie będą takie same. Dlaczego? Nie ma możliwości wyprodukowania jednego modelu opony, który miałby identyczne osiągi i charakterystykę we wszystkich rozmiarach. Pewne modele opon mają lepsze osiągi w rozmiarach 14-16 cali, a inne w rozmiarach 13-15. To powoduje, że osiągi różnych rozmiarów jednego modelu opon różnią się między sobą. Jest to zależne od:

Przykład: dla zobrazowania jak różnie mogą przedstawiać się osiągi tego samego modelu opony (w zależności od pojazdu, do którego są przeznaczone) prezentujemy poniżej etykiety modelu opony Michelin Energy Saver w rozmiarze 195/65 R15:

  • 195/65 R15 91 T, S1 - C (kategoria oporów toczenia), B (przyczepność na mokrej nawierzchni), 70dB,
  • 195/65 R15 91 T, MO - B, A, 70dB,
  • 195/65 R15 91 T, G1 - E, A, 70dB,
  • 195/65 R15 91 H, S1 - C, A, 70dB,
  • 195/65 R15 91 H, MO - B, A, 70dB,
  • 195/65 R15 91 H, AO - C, B, 70dB,
  • 195/65 R15 91 V, MO - C, A, 70dB.

Oznaczenia wymienione zaraz po indeksie prędkości to homologacje konkretnych producentów opon.

Na razie wiemy tylko o jednej gamie opon, która ma identyczne oznaczenia w różnych rozmiarach. Takie osiągnięcia ma na swoim koncie nowy model opony Michelin Primacy 3, który od początku tworzony był pod kątem etykiet. Może zdarzyć się też tak, że mniejszy producent opon niższej klasy będzie posiadał takie same klasy na etykietach w całej grupie lub w co najmniej kilku rozmiarach.

Co warto zapamiętać? Wyniki umieszczane na etykietach zależeć będą od rozmiaru, indeksu prędkości i homologacji. To wcale nie musi oznaczać trudniejszego wyboru opon, a raczej jeszcze bardziej precyzyjny wybór wyposażenia skierowanego konkretnie do Twojego auta.

Wróć do początku artykułu.

2. Czy na wyniki w etykietach ma wpływ miejsce produkcji opony?

Producenci bardzo dbają o to, aby produkcja tego samego modelu opony, w tym samym rozmiarze, ale w dwóch różnych miejscach była na identycznym poziomie i przynosiła takie same jakościowo produkty. To powoduje, że te same modele opon wyprodukowane w różnych miejscach nie różnią się miedzy sobą. Współcześnie wykorzystywane technologie powodują, że producenci wykorzystują w swoich fabrykach identyczne technologie, które pozwalają uzyskiwać produkty o pokrywających się osiągach.

Wróć do początku artykułu.

etykieta michelin energy saver+
Etykiety będą przyklejane do każdego egzemplarza opony, która podlega nowym przepisom.

3. Co dla kierowcy oznaczają kategorie osiągów zamieszczone na etykietach?

Na etykietach umieszczane są informacje w 3 kategoriach:

  • oporów toczenia (czyli mniejsze zużycie paliwa i emisja CO₂),
  • hamowania na mokrej nawierzchni,
  • hałasu zewnętrznego.

Opory toczenia – mają wpływ na spalanie paliwa. Im opona ma mniejsze opory toczenia, tym charakteryzuje się słabszą przyczepnością na mokrej nawierzchni (podstawowy warunek bezpieczeństwa na drodze). Warto pamiętać, że nie wystarczy kupić opony z niskimi oporami toczenia, aby cieszyć się od razu niskim spalaniem paliwa. Niskie spalanie jest bowiem uzależnione od jeszcze kilku innych czynników: stylu jazdy, ciśnienia opon, używania odpowiedniego wyposażenia do warunków drogowych itd.

Więcej o oporach toczenia dowiesz się z artykułu Opory toczenia opony.

Hamowanie na mokrej nawierzchni – wyniki w tej kategorii dają klientowi pogląd na poziom przyczepności danej opony. Jak wynika z badań przeprowadzonych przez naukowców Uniwersytetu Technicznego w Dreźnie aż 70% wypadków ma miejsce na mokrej nawierzchni. Umieszczenie na etykietach tej kategorii osiągów ma w przyszłości znacznie zmniejszyć te statystyki. W tej kategorii nie przewidziano istnienia klasy D. W ten sposób pomysłodawcy projektu chcieli oddzielić opony o wyższym poziomie osiągów (klasy A, B, C) od tych o słabszej charakterystyce (klasy E, F). Oprócz klasy D w kategorii hamowania na mokrej nawierzchni nie ma też klasy G. Opony, które otrzymują w trakcie testów taką klasę po prostu nie są dopuszczane do sprzedaży, ponieważ byłyby zbyt niebezpieczne. W czasie wybierania opon warto pamiętać, że różnica w hamowaniu między oponą najlepszą i najgorszą może wynosić nawet 18 metrów, co może decydować o tym czy zdążysz zatrzymać się awaryjnie przed przejściem dla pieszych.

Więcej o znaczeniu przyczepności dowiesz się z artykułu Wpływ opon na przyczepność.

Hałas zewnętrzny – oceny w poprzednich kategoriach wyrażane są za pomocą 7 klas jakości (od A do G). W kategorii hałasu zewnętrznego wyniki opony określane są w decybelach i graficznie w formie zamalowanych fal (maksymalnie na etykiecie zamalowane mogą być 3 fale). Przykład: pozornie różnica pomiędzy 75 a 72 dB może Ci się wydawać niewielka, jednak 3 dB to zmniejszenie natężenia hałasu aż o połowę dla ludzkiego ucha. Hałas zewnętrzny jednak nie jest odczuwalny przez kierowcę, tylko przez otoczenie. Umieszczenie na etykiecie tej kategorii ma na celu ochronę otoczenia, zmniejszenie hałasu na ulicach.

Przeczytaj więcej o komforcie i hałasie w oponach.

Wróć do początku artykułu.

4. Czy osiągi pominięte w etykietach mają wpływ na nasze bezpieczeństwo?

Osiągi umieszczone na etykietach owszem są bardzo ważne i potrzebne, ale nie są to wszystkie dane, na które należy zwrócić uwagę przed zakupem. Na etykietach nie ma informacji o innych ważnych parametrach:

  • hamowaniu na suchej drodze,
  • odporności na zużycie,
  • prowadzenia na mokrej nawierzchni,
  • komforcie podróżowania (hałas odczuwany wewnątrz samochodu),
  • odporności na aquaplaning,
  • typie mieszanki gumowej (czy opona została wyprodukowana przy użyciu toksycznych olejów),
  • osiągach zimowych (więcej o tym w pytaniu nr 5).

To czy opona jest bezpieczna zależy od kilkunastu różnych właściwości, które są uwzględniane przy projektowaniu opon. Niemiecki Związek Serwisów i Producentów Ogumienia (BRV) wyróżnił dokładnie 11 takich parametrów, a organizacje zajmujące się profesjonalnym testowaniem opon (np. ADAC) biorą pod uwagę parę z nich, dlatego przed decyzją o zakupie danego modelu opony nie można kierować się tylko jednym parametrem (drogą hamowania na mokrej nawierzchni) umieszczonym na etykiecie. Wszystkie właściwości opony, a przede wszystkim te mówiące o bezpieczeństwie mają bardzo duże znaczenie. Etykiety należy traktować poglądowo, nie traktować ich jak jedyne źródło informacji. Każda opona jest kompromisem osiągów, jeden parametr osiąga lepsze wyniki kosztem drugiego, dlatego tak ważne jest poznanie różnorodnych danych i opinii o wielu różnych kategoriach osiągów.

Wróć do początku artykułu.

etykiety opon zimowych
Etykiety opon zimowych będą zawierały informacje w tych samych kategoriach co pozostałe rodzaje opon (fot. Nokian).

5. Jakie etykiety będą miały opony zimowe? Czy będą różnić się od tych z opon letnich?

Kategorie osiągów na etykietach oponach zimowych nie różnią się od tych, które umieszczane są na oponach letnich czy całorocznych. Zimowe osiągi opon nie zostały w ogóle uwzględnione w nowym przepisie etykietowania opon. To sprawiło, że wyniki umieszczone na etykietach nawet najlepszych opon zimowych są dużo gorsze niż te, które znajdują się na oponach letnich. Nie mogło być inaczej, ponieważ projektanci opon zimowych starają się, aby stworzone przez nich wyposażenie było przede wszystkim przystosowane do użytku w niskich temperaturach i w warunkach typowo zimowych, a nie w tych osiągach widocznych na etykietach. Na etykietowaniu opon według jednego wzoru stracą przede wszystkim nordyckie gamy opon (z mieszanką soft compound), których przeznaczeniem jest praca w najtrudniejszych warunkach panujących zimą.

Nie tylko sam końcowy wygląd etykiet na oponach zimowych zakrzywia obraz osiągów tego typu wyposażenia. Problem pojawia się już na etapie testów na potrzeby etykiet. W przypadku opon zimowych testy przeprowadzane są w innych warunkach niż te, do których przystosowane jest wyposażenie zimowe. Opony zimowe na potrzeby etykiet testowane są w temperaturze od 2-20°C, podczas gdy odpowiednimi warunkami do użytkowania opon zimowych są temperatury do 7°C. Obecne przy testach formuły matematyczne oczywiście nieco korygują wpływ warunków na wyniki testów, ale mimo wszystko może dochodzić do pewnych przekłamań czy nawet manipulacji.

Może zdarzyć się tak, że producent, chcąc, aby jego produkt opatrzony był etykietą z atrakcyjnymi wynikami, może stosować taki proces produkcji, który zwiększy nacisk na osiągi pojawiające się na etykietach, a nie te typowo zimowe. Na przykład: zwróci uwagę tylko na hamowanie na mokrej nawierzchni, przeprowadzając ten test w górnym limicie temperatur. Klient, który trafi na taką oponę i dokona wyboru tylko na podstawie jego etykiety może być naprawdę rozczarowany osiągami opony w zimowych warunkach. Taka opona z dobrą notą hamowania na mokrej nawierzchni będzie na tej samej nawierzchni dużo gorsza już przy temperaturze ok. 0°C, nie wspominając już o jej średnich osiągach na śniegu.

UE planowało udoskonalenie etykiety pod względem osiągów zimowych w przyszłości. Zgodnie z nowymi decyzjami, zimowe etykiety będą obowiązkowe na oponach od 2020 roku. Do tego czasu warto przy zakupie ogumienia poznać także zdanie sprzedawców, opinie użytkowników danego modelu czy wyniki z testów opon.

Wróć do początku artykułu.

6. Kto i w jaki sposób będzie testował opony, aby uzyskać informacje potrzebne do etykiet?

Opony testowane są według ściśle określonych metod badawczych.

W kategorii oporów toczenia przydzielanie klas odbywa się w dwóch etapach:

  • test przeprowadzany jest zgodnie z regulaminem nr 117.02 Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych – "Jednolite przepisy dotyczące homologacji opon w odniesieniu do emisji hałasu toczenia i przyczepności na mokrych nawierzchniach lub oporu toczenia”. Regulamin opiera się na standardzie ISO 28580.
  • przydzielanie klas odbywa się zgodnie z dokumentem UE 1235/2011, który jest załącznikiem do rozporządzenia dotyczącego etykietowania opon 1222/2009.

W kategorii drogi hamowania na mokrej nawierzchni:

  • opony osobowe (kategoria C1) badane są zgodnie z rozporządzeniem komisji UE 228/2011,
  • opony dostawcze (C2) i ciężarowe (C3) są testowane zgodnie ze wspomnianym wcześniej dokumentem 1235/2011, który oparty jest o standardy ISO 15222.

W kategorii hałasu zewnętrznego opony badane są zgodnie z Regulaminem 117.02 EKG ONZ.

Wszystkich producentów opon obowiązują te same zasady testowania opon na potrzeby etykiet. Różnice w warunkach zewnętrznych podczas testów i w charakterystyce obiektów badawczych nie powinny mieć znaczącego wpływu na jakość informacji umieszczonych na etykietach.

Wróć do początku artykułu.

etykieta na oponach goodyear
Etykiety na oponach nie powinny być jedynym źródłem informacji.

7. Czy dane obecne na etykietach będą co roku inne?

Wyniki na etykietach danego modelu opony nie będą wymagały aktualizacji jeśli proces jego produkcji się nie zmieni. W przeciwnym razie testy na potrzeby etykiet będą musiały być powtórzone. Producenci muszą być przygotowani na kontrole, które mają sprawdzać czy klasy przyznane oponie zostały prawidłowo przydzielone. Kontroli zgodności (COP) może dokonywać władza któregokolwiek z państw członkowskich.

Wróć do początku artykułu.

8. Jakie opony wyłączone są z etykietowania?

Wszystkie opony, które zostały wyprodukowane po 30 czerwca 2012 r. (DOT 2712) muszą być wyposażone w etykiety. Istnieją jednak wyjątki, których nie obejmuje nakaz etykietowania: opony kolcowane, bieżnikowane, profesjonalne off-road, dojazdowe, z indeksem prędkości poniżej 80 km/h czy o określonej średnicy (mniejszej niż 10’’ lub większej niż 25’’). Ponadto, opony wyprodukowane przed wyżej wymienioną datą mogą być sprzedawane bez etykiet.

Istnieją obawy, że opony sprowadzane z Chin i wyprodukowane po tej granicznej dacie nie będą miały etykiet. Sprawdzenie i nałożenie konsekwencji na ich producentów może być trudne, dlatego zachęcamy do przemyślanych zakupów z tych rejonów (mogą charakteryzować się nieodpowiednią konstrukcją czy toksyczną mieszanką gumową). Produkty z Chin dzielą się na te gorszej, ale i lepszej kategorii. Możesz być pewien, że te, które wyposażone są w etykiety spełniają europejskie standardy i mogą zapewnić bezpieczeństwo i odpowiednią ochronę środowiska.

Wróć do początku artykułu.

9. Czym różnią się testy opon od etykiet?

Etykiety zawierają tylko kilka ważnych informacji o osiągach opon, wyniki testów opon są znacznie bardziej rozbudowane i dostarczają dużo więcej danych o konkretnym modelu opony. Znaczenie testów opon takich jak tych wykonywanych przez ADAC powinno wzrosnąć, ponieważ przedstawiają one wyniki opon w większej ilości kategorii. Najlepszego wyboru dokona się więc wtedy, gdy jednocześnie będziemy posiłkować się informacjami z etykiet, z testów, od użytkowników i sprzedawców opon.

Wróć do początku artykułu.

10. Czy etykiety spowodują podniesienie cen opon?

Etykiety na oponach owszem stanowią dodatkowe obciążenie finansowe dla producentów opon, jednak nie powinno to spowodować wzrostu ich cen. Producenci mają świadomość tego, że cena odgrywa dużą rolę w pozyskiwaniu klienta, szczególnie jeśli chodzi o segment produktów klasy ekonomicznej.

Wróć do początku artykułu.

kategorie obecne na etykietach
Etykiety na oponach nie powinny być jedynym źródłem informacji.

Wnioski

Przykład: Ktoś kto przy wyborze opon będzie się kierował tylko tym, aby na etykiecie danej opony widniała litera A przy kategorii oporów toczenia może być głęboko zawiedziony. Po pierwsze dlatego, że niewiele opon klasy ekonomicznej charakteryzuje się tą klasą w kategorii oporów toczenia. Po drugie taka opona owszem będzie bardziej ekologiczna od innych, ale trzeba pamiętać, że niskie opory toczenia automatycznie mają negatywny wpływ na osiągi opony na mokrej nawierzchni i może się okazać, że nasz bardzo ekologiczny produkt nie zdoła na krótkim odcinku drogi zatrzymać pojazdu, który jest w nie wyposażony.

Celem etykiet jest zmotywowanie producentów opon do tworzenia coraz lepszych (bezpieczniejszych i ekologicznych) produktów. Ich coraz lepsza jakość wcale nie przesądza o tym, że nie ma już nic do zrobienia w tym kierunku. Aby dokonać dobrego wyboru wyposażenia nie jest wskazane kierowanie się tylko etykietami, ponieważ one mają charakter poglądowy i znacznie zawężają wiedzę o osiągach opon. Przemyślany zakup powinien opierać się także na wiadomościach z profesjonalnych testów opon, opinii użytkowników i sprzedawców.

Wróć do początku artykułu.



Komentarze