23.11.2009 15:26
87

Opony zimowe z kolcami

Autor: opony.com.pl

Co to są opony kolcowane? Czy w Polsce opony z kolcami są dozwolone? Jakie są zalety i wady opon z kolcami? Przeczytaj artykuł i sprawdź!

W tym artykule wskazujemy podstawę prawną regulującą stosowanie opon z kolcami na terytorium Polski, omawiamy budowę, wady, zalety i historię opon z kolcami. wskażemy przykłady państw gdzie ich stosowanie jest dozwolone

Przepisy w Polsce a opony z kolcami

Kwestię stosowania opon z kolcami w Polsce reguluje Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. 2003 nr 32 poz. 262 z późniejszymi zmianami), które jest aktem wykonawczym do Ustawy Prawo o ruchu drogowym. Paragraf 11 ustęp 7 punkt 6 tego dokumentu mówi, że pojazd nie może być wyposażony w opony z umieszczonymi trwale, wystającymi na zewnątrz elementami przeciwpoślizgowymi. To właśnie ten zapis zakazuje użytkowania na terytorium Polski opon z kolcami. Za złamanie tego przepisu grozi mandat karny lub nawet zatrzymanie dowodu rejestracyjnego pojazdu.

Od 22 lipca 2010 obowiązują wyjątki (zapisane w art. 65a ust. 3 pkt 7a p.r.d.) pozwalające używać opon z kolcami. Opony kolcowane mogą być wykorzystywane w pojazdach biorących udział w rajdach i wyścigach zimowych za zgodą zarządcy drogi, a więc m.in. zarządu województwa, zarządu powiatu bądź wójta (burmistrza, prezydenta miasta), w zależności od kategorii drogi, na której odbywa impreza. Obowiązek uzyskania zgody spoczywa na organizatorze wydarzenia, co reguluje dodany 22 lipca 2010 roku art. 65a ust. 3 pkt 7a p.r.d. Opony w kolcami mogą być także wykorzystywane również w rowerach.

Pierwsze opony z kolcami

Opony z kolcami towarzyszą kierowcom w zasadzie od początku automobilizmu. Współcześnie zaczęto je stosować w Skandynawii w latach 50. XX wieku, gdzie używano ich w celu podniesienia przyczepności na zaśnieżonych i oblodzonych drogach. Lata 60. i 70. poprzedniego wieku to okres ekspansji opon kolcowanych w USA i Europie. Już pod koniec lat 70., głównie w Stanach Zjednoczonych, zaczęły powstawać pierwsze opracowania na temat wpływu opon z kolcami na bezpieczeństwo w ruchu drogowym oraz na zużycie nawierzchni drogowych. Wyniki tych analiz pokazały wady opon kolcowanych, co przyczyniło się z jednej strony do dużego postępu jaki wykonali producenci opon w celu ograniczenia ich wad, z drugiej strony do wprowadzenia przez wiele rządów zakazu ich stosowania.

Budowa kolca i opony kolcowanej

Typowa opona z kolcami jest oponą zimową z umieszczonymi w bieżniku metalowymi kolcami. Ich liczba w zależności od modelu i rozmiaru opony waha się od 60 do 120, każdy waży ok. 2 gram.

Kolec składa się z dwóch elementów:

  • kolca właściwego, czyli elementu wykonanego z bardzo odpornego na ścieranie węglika wolframu wystającego średnio 1,5 mm nad powierzchnię opony,
  • korpusu, czyli elementu zagnieżdżonego w oponie, w którym umieszczony jest kolec. Korpus może być wykonany ze stali, aluminium lub z plastiku.

Długości kolców jak i kształty korpusów bywają bardzo zróżnicowane. Typowe kolce wykorzystywane do opon osobowe mają długość w granicach 10-15mm, zaś kolce do pojazdów ciężarowych dochodzą nawet do 30mm. Kolce umiejscowione są w gumie bieżnika.

Opona z kolcami zwykle nie odbiega swą konstrukcją od opony radialnej, chociaż grubość bieżnika pod rowkami może być nieco większa, aby zapewnić wystarczającą separacje pomiędzy dołem korpusu kolca a opasaniami stalowymi opony. Zbyt cienka warstwa gumy pomiędzy tymi elementami mogłaby ułatwić penetrację wody i soli w głąb opony i w konsekwencji przyspieszyć korozję opasań. Mogłyby też przyczynić się do uszkodzenia mechanicznego opasań przez kolce w czasie jazdy po suchym asfalcie, nagłego wjazdu na krawężnik lub w dziurę. Kolce umieszczane są w oponie po jej wulkanizacji. Zwykle możliwe jest ponowne kolcowanie po zgubieniu lub zużyciu kolców.

Przykładowe opony z kolcami umieszczonymi w ich korpusie już w procesie wulkanizowania to: Nokian Hakkapelitta 4 czy 5, Goodyear UniGrip i inne.

Drugą grupę opon z kolcami, stanowią opony zimowe, które są przystosowane do montowania kolców, jednak samych kolców nie posiadają. Opona przystosowana do montowania kolców posiada oznaczenie "Studdable". Kolce w takich oponach są wkręcane lub wklejane.

Przykłady takich opon to:-Fulda Conveo Trac M+S, Goodyear Cargo Ultra Grip, Dunlop SP LT 60, Triangle Snow Lion, Pirelli Carving i inne.

Zalety i wady opon kolcowanych

Opony z kolcami zostały stworzone z myślą o jeździe po warstwie zalegającego na jezdni ubitego śniegu oraz lodu. Na takich powierzchniach osiągi opon z kolcami zdecydowanie przewyższają osiągi opon zimowych.

W każdych innych warunkach, a zwłaszcza na mokrej nawierzchni, radzą sobie zdecydowanie gorzej niż standardowe opony zimowe, obniżając tym samym poziom bezpieczeństwa. Nawet na kopnym śniegu, ze względu na mniejszą liczbę lamelek spisują się gorzej niż standardowe opony zimowe.

Pomimo ogromnego postępu w udoskonalaniu opon kolcowanych (głównie technologii samych kolców), wciąż mają one negatywny wpływ na stan nawierzchni drogowych. Współczesne kolce, mimo, że w mniejszym niż jeszcze kilkanaście lat temu stopniu, przyczyniają się do degradacji dróg, pogłębiania kolein i niszczenia oznakowań poziomych jezdni. Interakcja kolca z asfaltem zmienia poziom jego mikro- i makrochropowatości, co ma wpływ na obniżenie poziom przyczepności zarówno w warunkach zimowych jak i letnich, tzw. efekt polerowania nawierzchni. W krajach skandynawskich, gdzie stosowanie opon z kolcami w okresie zimowym jest dozwolone, wjazd na nich do wielu dużych miast jest płatny. Ponadto, opony kolcowane z dużym przebiegiem mają tendencję do „gubienia” kolców, co zwłaszcza przy dużych prędkościach może stanowić zagrożenie dla innych uczestników ruchu drogowego.

Standard białej drogi, standard czarnej drogi

Rozważając zasadność stosowania opon z kolcami należy wspomnieć o dwóch obowiązujących standardach zimowego utrzymania dróg:

  • standardzie "białej drogi",
  • standardzie "czarnej drogi".

Standard białej drogi obowiązuje tam, gdzie ciężkie warunki zimowe utrzymują się stale przez wiele miesięcy w ciągu roku. Tak jest na przykład w Skandynawii, gdzie oczyszczanie i usuwanie oblodzeń jest zbyt trudne i kosztowne. Drogi są odśnieżane lecz pozostaje warstwa ubitego śniegu. Sytuacja taka wymaga stosowanie rozwiązań wspomagających przyczepność, z których najlepszym są właśnie opony z kolcami.

Standard czarnej drogi obowiązuje w państwach o klimacie cieplejszym, gdzie opady śniegu są mniej intensywne, mniej regularne, a pogoda cechuje się większą zmiennością. Polskę ze względu na charakter występujących zim oraz nakłady ponoszone na utrzymanie dróg należy zaliczyć do takiej grupy. Ponad 80% zimy jeździmy w Polsce po czarnych, odśnieżonych, posypanych solą drogach. Nie ma więc podstaw aby stosować opon z kolcami.

W których krajach można używać opon z kolcami?

W Europie stosowanie opon z kolcami w okresie zimowym dozwolone jest między innymi w Norwegii, Finlandii, Szwecji, Danii, Szwajcarii, Austrii, Włoszech, Francji, Belgii. Zwykle wyznaczone są okresy kiedy można je stosować, nałożone są dodatkowe ograniczenia prędkości oraz w niektórych państwach wymagane jest odpowiednie oznaczenie samochodu.

Polskie ustawodawstwo nie wprowadza obowiązku używania opon zimowych w okresie zimowym, jednocześnie zabrania stosowania opon kolcowanych. To zastanawiające, bo czy większe zagrożenie na drodze podczas zimowych warunków stwarza samochód wyposażony w opony letnie, czy samochód o oponach z kolcami? Czy opony z kolcami w wiekszym stopniu niszczą nawierzchnię niż 40 tonowe przeładowane TIR-y? Które rozwiązanie bardziej przyczyniałoby się do zwiększenia bezpieczeństwa na drogach? Odpowiedź pozostawiamy Wam, zapraszamy do dyskusji!



Komentarze