12.12.2018 13:03

1

Łączenie różnych opon

Autor: opony.com.pl

W polskim prawie dopuszczone jest łączenie różnych typów opon w samochodzie, ale tylko w określony sposób. Na jak dużą dowolność w tej kwestii możemy sobie właściwie pozwolić? Różne opony na osiach - czy będzie to bezpieczne rozwiązanie?

Główne powody stosowania opon różnego rodzaju 

Kupienie całego kompletu nowych opon to zwykle duże obciążenie dla budżetu domowego, dlatego niektórzy kierowcy wykorzystują dowolność w dobieraniu tych elementów, którą dopuszcza polskie prawo o ruchu drogowym i wymieniają tylko i wyłącznie dwie z nich. Taka praktyka stosowana jest najczęściej w przypadku opon zimowych. 

Biorąc pod uwagę kwestie bezpieczeństwa jazdy, najlepiej jest, gdy samochód porusza się na czterech identycznych oponach. Wyłącznie w taki właśnie sposób można zapewnić sobie właściwą trakcję, jak również odpowiednie zachowanie pojazdu podczas wykonywania gwałtownych manewrów. 

Stosowanie różnych rodzajów opon w samochodach pośród polskich kierowców jest jednak bardzo często spotykane. Czy można założyć różne opony na przód i tył? Tak jest to jak najbardziej zgodne z prawem, o ile spełnia się określone warunki.

Czy dozwolone są dwie różne opony na jednej osi? 

W polskim prawie istnieje zapis o konieczności stosowania identycznych opon tylko w obrębie jednej osi pojazdu, niemniej jednak mogą się one różnić pomiędzy osiami. W praktyce oznacza to, że kierowca ma prawo założyć w samochodzie różne opony na dwóch osiach. Dlatego też na jednej z nich muszą znajdować się opony, które posiadają jednakowy:

- indeks prędkości oraz nośności,
- rozmiar (różne rozmiary opon na osiach nie są dopuszczalne), 
- wzór bieżnika (taki sam producent i model). 

Dodatkowo należy pamiętać, że stopień zużycia bieżnika zakładanego ogumienia nie może różnić się zbyt mocno od pozostałych. Maksymalna różnica głębokości bieżnika może wynosić ok. 3 mm. 

W wypadku, gdy nasze opony nie będą spełniały powyższych wytycznych, policja będzie miała prawo do zatrzymania dowodu rejestracyjnego oraz ukarania wysokim mandatem. Ponadto auto nie przejdzie przeglądu technicznego. 

Tylko jedna opona do wymiany – co zrobić?

Jak postępować, jeżeli uszkodziliśmy jedną z opon i nie mamy jak jej naprawić? Czy można kupić tylko jedną oponę? Takie rozwiązanie jest jak najbardziej możliwe, niemniej jednak z kilkoma zastrzeżeniami.

Między innymi nie może zaistnieć nazbyt duża różnica w zużyciu bieżnika między nową oponą, a tą która była już założona. W innym wypadku należy wymienić obie z tej samej osi.

Warto pamiętać także o tym, aby opony miały zbliżone daty produkcji. Będzie to gwarancją wykonania ich z takiej samej mieszanki gumy, dzięki czemu będą posiadały takie same właściwości trakcyjne. W tym miejscu trzeba też zaznaczyć, że w niektórych modelach producenci modyfikowali skład gumy w trakcie ich wieloletniej sprzedaży na rynku. 

By zaoszczędzić sobie kłopotu, warto pamiętać o tym, by w trakcie kupowania nowego kompletu opon nie zapominać o piątym, zapasowym modelu. Jeśli będziemy wozić go w bagażniku, nie trzeba będzie martwić się o zgodność wszystkich opon w przypadku uszkodzenia jednej z nich.

Opony o różnej szerokości i typie

Czy dozwolone jest zakładanie ogumienia o różnej szerokości? Polskie prawo jednoznacznie tego nie zabrania, o ile różnica nie ma miejsca na jednej osi. Rozwiązanie takie stosowane jest czasami fabrycznie w autach sportowych.

Kolejnym zagadnieniem interesującym kierowców jest to, czy można zakładać jednocześnie opony o różnym zastosowaniu – letnim, całorocznym i zimowym. Choć prawo nie zabrania takiego rozwiązania, to specjaliści tego nie zalecają. Chodzi tu głównie o różnice w zachowaniu w trudnych warunkach pogodowych np. na śniegu. Jedna z osi będzie trudniejsza do kontrolowania, dużo łatwiej będzie wówczas o poślizg, a co za tym idzie zwiększa się niebezpieczeństwo wypadku.

Zanim zadecydujemy o wymianie tylko dwóch opon, należy mieć na uwadze, że jest to jedyny element auta, który łączy go z nawierzchnią, zatem odpowiada za najważniejsze aspekty jazdy. Dlatego też mieszanie różnych opon mogą brać pod uwagę osoby, będące właścicielami pojazdów z mniejszą mocą silnika, a także takie, które nie wykorzystują całego potencjału auta, bowiem na przykład poruszają się tylko po mieście z umiarkowaną prędkością. W takich wypadkach różnice w zachowaniu się samochodu, które wynikać będą z zastosowania różnych opon na osiach nie będą aż tak zauważalne.

Należy zwrócić szczególną uwagę na sprawy związane z przyczepnością opony, każda opona ma określą charakterystykę. Jedne są dobre na deszcz, jedne do jazdy sportowej , inne do jazdy w terenie. Używanie różnych opon na obu osiach może pogorszyć komfort kierowania pojazdem, Auto może nagle stać się pod lub nadsterowne, w zależności od charakteru jazdy, dlatego tez najdoskonalszym rozwiązaniem jest zastosowanie wszystkich opon o jednakowej rzeźbie bieżnika. Co do zużywania się elementów napędowych myślę że nie ma to większego znaczenia, ponieważ auta wyposażone są w mechanizmy różnicowe, które niwelują te różnice. Ale indywidualne przypadki powinny być skonsultowane z producentami pojazdów.

Dariusz Mindak (Field Engineer, Bridgestone)

Ustawodawca określił, że na jednej osi samochód musi być wyposażony w opony o tym samym rozmiarze, budowie, rzeźbie bieżnika itd. Continental rekomenduje stosowanie na całym aucie opon tej samej marki, rozmiaru, rzeźby bieżnika itd. Nabiera to szczególnego znaczenia w przypadku samochodów wyposażonych w napęd na cztery koła. Rozwój technologiczny pozwolił na umieszczenie w "sercu" auta ogromnej liczby elementów elektronicznych. Monitorują one pracę silnika i jego podzespołów, ale również kontrolują ogumienie. Dzięki temu mamy informację min. o ciśnieniu w każdym z kół.

Niektórzy producenci samochodów z napędem 4x4 tak precyzyjnie ustawili przyrządy pomiarowe, że praktycznie niemożliwym staje się stosowanie różnych opon na każdej z osi. Wynika to z minimalnych odchyłek wymiarowych wynikających ze specyfiki producenta opon. Jednakże zastosowanie, na tej samej osi, opon tego samego producenta nie daje gwarancji prawidłowego zachowania się pojazdu. Jeżeli zamontujemy opony z duża różnicą w wysokości rzeźby bieżnika na tej samej osi, wówczas może to spowodować pojawienie się komunikatu ostrzegawczego lub wręcz doprowadzić do unieruchomienia auta. Dlatego tak istotnym jest, aby auto było wyposażone w cztery jednakowe opony, które zawsze dobieramy ściśle według wskazań producenta samochodu.

Jacek Młodawski (Specjalista ds. Technicznych, Continental)

Problem używania różnych opon na każdej z osi jest złożony. Należy brać tu pod uwagę przede wszystkim sposób przenoszenia napędu. Trudno jest określić wpływ używania różnych opon na każdej z osi bez odpowiednich badań. Proponuję skorzystać z wiedzy i doświadczenia konstruktorów pojazdu, którzy na etapie projektowym auta wybrali optymalną konfigurację opon. Warto skonsultować się z autoryzowanymi stacjami obsługi pojazdów. W przypadku doboru opon należy przede wszystkim kierować się zaleceniami producenta pojazdu, instrukcją obsługi pojazdu i odpowiednimi świadectwami homologacji.

Piotr Łygan (Specjalista ds. Technicznych, Pirelli Polska)

Zgodnie z polskim prawem na kołach jednej osi/mostu powinny być montowane opony identyczne co do marki, modelu, rozmiaru oraz konstrukcji, posiadać taki sam indeks prędkości oraz nośności. Aby zachować właściwą charakterystykę prowadzenia pojazdu na kołach tylnej osi nie powinno się stosować opon: - diagonalnych, gdy na kołach przednich znajdują się opony radialne, - o wyraźnie bardziej agresywnym bieżniku w porównaniu z przednimi oponami, - wyraźnie węższych lub o wyraźnie wyższym profilu w porównaniu do opon przednich, - o wyraźnie gorszych parametrach drogowych w porównaniu do opon przednich (np. opon komfortowych, gdy na kołach przednich zamontowane są opony o charakterystyce sportowej). Niespełnienie tych wymogów może wiązać się ze znacznymi i bardzo niebezpiecznymi zmianami w charakterystyce prowadzenia samochodu, szczególnie z wpadaniem w nadsterowność przy nagłych manewrach związanych ze zmianą kierunku jazdy.

Generalnie w przypadku aut posiadających napęd na obie osie, aby uniknąć problemów z prowadzeniem auta oraz przedwczesnego zużycia elementów mechanicznych układu napędowego, należy używać na obu osiach takich samych opon. Wysokość bieżnika opon zamontowanych na obu osiach nie powinna znacząco się różnić. Zbyt duże różnice w wysokości bieżnika mogą powodować przyspieszone zużycie elementów układu napędowego i w najgorszych przypadkach prowadzić nawet do urwania wału napędowego lub rozsypania się np. przekładni planetarnej.

Z kolei montaż szerszych opon na tyle podyktowany chęcią lepszego wyglądu auta terenowego może sprawić, iż jazda stanie się udręką ze względu na szarpanie tyłem pojazdu. Większe naprężenia, wynikające z większych oporów toczenia tylnych kół, mogą doprowadzić do uszkodzenia układu napędowego pojazdu. Dla wszystkich samochodów ze zintegrowanym napędem (na 4 koła), zaleca się wymianę 4 opon jednocześnie, aby zachować ten sam obwód toczny wszystkich opon. Zbyt duża różnica pomiędzy oponami zamontowanymi na dwóch osiach może w dłuższej perspektywie uszkodzić skrzynkę rozdzielczą. Aby uniknąć jakichkolwiek problemów podczas eksploatacji auta z napędem na 4 osie oraz w celu zapewnienia bezpieczeństwa na jak najwyższym poziomie, zawsze powinno się montować 4 takie same opony, będące w podobnym stanie technicznym.

Dariusz Walisiak (Training Manager, Goodyear)