Samochody terenowe a typu SUV - jak odróżnić?
W samochodach sprzedawanych w Stanach Zjednoczonych ponad 90% samochodów nazywanymi potocznie "terenówkami" nie ma nawet napędu 4x4 (dotyczy to nawet niektórych wersji Jeep Grand Cherokee) a większość tych które mają 4x4 nie posiada reduktora terenowego czy blokady międzyosiowej napędu 4x4 (dotyczy to też niektórych wersji Jeep Grand Cherokee 4x4 który nie ma ani reduktora ani blokady międzyosiowej napędu). Samochody te w USA w znacznej większości są "terenówkami" tylko z wyglądu mimo że ich inne wersje m.in. sprzedawane w Europie są samochodami terenowymi w pełnym tego słowa znaczeniu.
W Europie sytuacja jest nieco inna gdyż niemal wszystkie samochody sprzedawane w Europie wyglądające jak "terenówki" (samochody terenowe i uterenowione segmentu SUV) mają napęd 4x4 ale te z segmentu SUV nie nadaje się do jazd poza drogami asfaltowymi. Jeżeli chodzi o samochody uterenowione segmentu kompaktowych crossoverów i miejskich crossoverów to występują zarówno w wersji z napędem jednej osi jak i z napędem obu osi.
Napęd w terenówkach i SUV-ach
O autorze
Dariusz Wojdas - mgr inż. mechaniki o specjalności samochodowej, absolwent Politechniki Śląskiej, Politechniki Opolskiej i Wyższej Oficerskiej Szkoły Samochodowej, licencjonowany kierowca rajdowy od 17 lat, ekspert od samochodów sportowych, terenowych i z napędem 4x4 (cywilnych, sportowych, rajdowych i wojskowych)
Podstawową różnicą jest to, że samochód terenowy oprócz napędu na obie osie musi mieć reduktor terenowy (tzw. biegi terenowe które co najmniej o połowę zmniejszają prędkość na każdym biegu) i pełną blokadę międzyosiową napędu 4x4 (zazwyczaj realizowaną sprzęgłem kłowym). Bez reduktora i pełnej blokady międzyosiowej nie należy poruszać się na kopnym piasku, głębszym błocie czy przebijać się przez większe zaspy śnieżne gdyż grozi to nie tylko ugrzęźnięciem ale i poważną awarią układu przeniesienia napędu (m.in. zniszczeniem sprzęgła międzyosiowego napędu 4x4). Nie należy pokonywać też wody głębszej jak prześwit samochodu a także jeździć po skałach i głazach gdyż pokonywanie ich na pierwszym biegu nawet „bez gazu” i tak jest jazdą za szybką a wspomaganie się sprzęgłem przy manualnej skrzyni biegów aby obniżyć prędkość jazdy grozi szybką awarią tego sprzęgła (spaleniem sprzęgła).
Każdy samochód z silnikiem poprzecznym nie może być samochodem terenowym gdyż nie ma konstrukcyjnej możliwości zamontowania reduktora terenowego. Zarówno reduktor jak i pełna blokada międzyosiowa napędu 4x4 są w samochodach terenowych obsługiwane tylko manualnie przez kierowcę. Aby stwierdzić czy samochód jest samochodem terenowym wystarczy znaleźć w kabinie albo dźwignię albo odpowiednie przełączniki elektryczne które służą do włączania i wyłączania reduktor oraz pełnej blokady międzyosiowej napędu 4x4. W przypadku gdy nie ma dźwigni lub przełącznika reduktora i blokady międzyosiowej napędu 4x4 to samochód wyglądający na samochód terenowy jest samochodem uterenowionym.
Istnieje dużo samochodów 4x4 które mają "pseudo" blokadę międzyosiową napędu 4x4 ale nie mają reduktora (m.in. Toyota RAV4 trzeciej generacji, Nissan X-Trail, Land-Rover Freelander II, Jeep Patriot/Compass). Dlatego „pseudo” blokadę gdyż blokada ta jest niepełna i realizowana sprzęgłem ciernym wielotarczowym które nie zapewnia pełnego blokowania przy dużych obciążeniach jakie występują przy jeździe na piasku czy błocie. Istnieją też samochody które mają reduktor (m.in. Subaru Forester z manualną skrzynią biegów, Mercedes ML pierwszej generacji) ale nie mają pełnej blokady międzyosiowej napędu 4x4. Samochody obu w/w rodzajów są zaliczane do uterenowionych.
W znacznej większości samochodów uterenowionych nie mamy żadnego przełącznika czy dźwigni które służyły by do bezpośredniego sterowania pracą układu napędowego (m.in. przy sprzęgle Haldex).
Nadwozie i kabina kierowcy - różnice w konstrukcji
Dowiedz się więcej
Samochody terenowe od uterenowionych nie tylko różnią się układem napędu. W samochodach terenowych występuje podłużnicowa rama nośna która może być oddzielona od nadwozia ale może być też przyspawana do nadwozia. W samochodach uterenowionych nie ma żadnej podłużnicowej ramy nośnej a konstrukcja oparta jest o płytę podłogową samochodu osobowego. Ponadto całe nadwozie i kabina samochodu terenowego są bardziej sztywniejsze niż w samochodach uterenowionych zarówno pod względem sztywności skrętnej jak i sztywności giętnej. Częsta jazda poza drogami asfaltowymi samochodem bez ramy nośnej może spowodować popękanie płyty podłogowej a nawet uszkodzenie spawów i zgrzewów nadwozia.
Pozostałe różnice w budowie terenówek i SUV-ów
Zawieszenie w samochodach terenowych jest twardsze i umożliwia większy skok koła a ponadto jest znacznie bardziej wytrzymałe na jazdę po nierównych drogach polnych czy leśnych. W samochodach uterenowionych zawieszenie jest zbliżone do zawieszenia samochodu osobowego zarówno trwałością jak i charakterystykę i przy mało ostrożnych jazdach terenowych mogą ulec zgięciu lub pęknięciu wahacze czy drążki zawieszenia.
Silnik samochodu terenowego ma inną konstrukcję. Układ smarowania przystosowany jest do smarowania silnika gdy samochód jest w różnych pozycjach – na stromych podjazdach i zjazdach oraz na trawersach. Układ chłodzenia o dużej pojemności cieplnej i dużej wydajności pozwala na utrzymanie odpowiedniej temperatury silnika nawet podczas jazdy przy bardzo małych prędkościach i bardzo dużych obciążeniach silnika. Układ dolotowy utrudniający zassanie wody przez silnik, umieszczony wysoko osprzęt silnika wrażliwy na wodę lub osprzęt silnika odporny na zalanie to tylko niektóre z ważniejszych różnic których nie widać gołym okiem.
Cały układ przeniesienia napędu w samochodach terenowych (sprzęgło, skrzynia biegów, skrzynia rozdzielczo-redukcyjna, wały napędowe, mechanizmy różnicowe osiowe, półosie i przeguby napędowe) posiada zwiększoną wytrzymałość i przystosowany jest do przenoszenia dużych momentów obrotowych przy bardzo małych prędkościach obrotowych.
Ponadto cały układ przeniesienia napędu w samochodach terenowych jest zabezpieczony przed zalaniem a także zabezpieczony przed kontaktem z podłożem podłużnicową ramą nośną.
Instalacja elektryczna i elektroniczna w samochodach terenowych jest wodoodporna lub wodoszczelna wraz z czujnikami, sterownikami i siłownikami.
Pomimo tak istotnych różnic konstrukcyjnych, ceny samochodów terenowych i uterenowionych SUV tego samego segmentu wielkości i wyposażenia są zbliżone.
Jazda SUV-em a terenówką
Nie wiesz jakie opony kupić do SUV-a lub terenówki?
Skontaktuj się z naszym działem obsługi:
0801 11 43 43.
Chętnie doradzimy!
Należy też mieć na uwadze że prowadzenie samochodu uterenowionego znacznie się różni od prowadzenia samochodu terenowego nawet gdy środki ciężkości obu samochodów są na tej samej wysokości. Różnice te są związane z rozkładem masy własnej samochodu pomiędzy osie, systemem napędu 4x4 oraz budową i zestrojeniem zawieszenia.
Samochody uterenowione zazwyczaj mają silnik i skrzynię biegów usytuowane poprzecznie przed przednią osią samochodu co powoduje że przód samochodu jest niemal dwa razy cięższy niż tył (podobnie jak w większości samochodów osobowych z przednim napędem). Taki rozkład masy pomiędzy osie oraz napęd 4x4 który jest realizowany przez automatyczne dopędzanie tylnej osi powoduje że samochód jest podsterowny i prowadzi się go niemal tak samo jak osobowy z napędem przednim.
Klient ma wybór
Należy mieć na uwadze że występują też wersję samochodów które mogą być klasyfikowane w zależności od wersji wyposażenia jako samochód terenowy lub jako uterenowiony segmentu SUV (np.: VW Touareg drugiej generacji, Mercedes ML drugiej generacji). Można zamówić wersję z reduktorem i blokadą międzyosiową napędu 4x4 (wtedy samochód będzie klasyfikowany jak sportowy samochód terenowy) lub można zamówić wersje bez reduktora i blokady międzyosiowej (wtedy samochód będzie klasyfikowany jak uterenowiony segmentu SUV).
Zobacz także