Jak prawidłowo zmieniać biegi?
Prawidłowa zmiana biegów potrafi sprawić nie lada kłopot, w szczególności początkującym kierowcom. Skoordynowanie operowania gazem, hamulcem i sprzęgłem z jednoczesną obsługą przekładni jest zarazem niezwykle ważne. Pozwala bowiem uniknąć szarpania i utraty płynności jazdy, a zarazem wydłuża żywotność układu napędowego oraz sprzęgła. Jak działa skrzynia biegów oraz w jaki sposób poprawnie ją użytkować?
Jak działa skrzynia biegów w samochodzie?
Skrzynia biegów to mechanizm, który pozwala na zmianę przełożenia mocy wygenerowanej przez silnik na układ napędowy pojazdu. W konsekwencji umożliwia on utrzymanie optymalnej prędkości obrotowej silnika, dostosowanej do aktualnego obciążenia i tempa jazdy.
W autach występuje jedna spośród kilku rodzajów przekładni: manualna, automatyczna lub półautomatyczna. Różnią się one budową i możliwościami, a także sposobem obsługi. W trakcie ich codziennej eksploatacji stopniowo nauczymy się, jak ruszać samochodem bez szarpania. Aby nie utracić płynności jazdy, musimy pamiętać o wciskaniu pedału sprzęgła do końca, niezdejmowaniu stopy z gazu w czasie wrzucania wyższych lub niższych przełożeń oraz delikatnym, a zarazem stanowczym manipulowaniu dźwignią przekładni. Jak prawidłowo zmieniać biegi w zależności od typu skrzyni?
Zmiana biegów w samochodzie krok po kroku
Zmienianie biegów to podstawowa umiejętność, jaką musi opanować każdy kierowca. Bez niej niemożliwe byłoby ruszanie, jazda do przodu, cofanie czy zatrzymanie pojazdu. Jak zmieniać biegi w samochodzie z najpopularniejszą, manualną przekładnią? Aby robić to w bezpieczny i efektywny sposób, nasza ręka powinna być nieco ugięta, nadgarstek rozluźniony, a półotwarta dłoń z wyczuciem ułożona na gałce dźwigni.
W celu wrzucenia 1 biegu w najpopularniejszych autach należy przesunąć dźwignię przekładni w lewo, a następnie lekko do góry. Gdy samochód zacznie się toczyć, uruchamiamy drugi bieg, popychając gałkę delikatnie w dół. Podczas zmiany biegu z 2 na 3, wykonujemy ręką ruch do przodu – spowoduje to wskoczenie dźwigni na pozycję jałową. Następnie wystarczy pchnąć gałkę w górę i lekko w prawo, by włączyć trzeci bieg. Wrzucenie czwartego przełożenia powinno być oparte jedynie na pracy nadgarstka, którym popychamy dźwignię w dół. Aby uruchomić piąty bieg, nie należy wykonywać ręką zygzaka, lecz kierować ją lekko po skosie. Włączenie 6 biegu obecnego w niektórych przekładniach będzie przebiegać identycznie, jak zmiana z 1 na 2 oraz z 3 na 4 bieg. Największych problemów może przysporzyć wrzucanie wstecznego — konkretne modele aut mają różne sposoby jego włączania.
Jeżeli zmniejszamy prędkość samochodu, konieczna będzie redukcja biegów. Dokonujemy jej niemal tak samo, jak zmiany przełożeń na wyższe – poruszając jednak dłonią w odwrotnym kierunku. Zmieniając bieg z 5 na 4 oraz z 3 na 2, przesuwamy dźwignię po skosie, przyciągając ją do siebie. Redukując bieg z 6 na 5, 4 na 3 oraz 2 na 1, musimy jedynie popchnąć gałkę do przodu w linii prostej. Każdorazowo przy zmianie biegów na wyższy lub niższy musimy pamiętać także o wciśnięciu do końca pedału sprzęgła.
Zmiana biegów w automatycznej skrzyni
Obecnie coraz więcej kierowców decyduje się na zakup samochodu z tak zwanym automatem. Jest to skrzynia prostsza w obsłudze i nie wymagająca tak częstej zmiany przełożeń, jak jej manualny odpowiednik. Jak działa automatyczna skrzynia biegów?
Taka przekładnia posiada cztery oznaczenia. Pozycja P to bieg blokujący koła, którego używamy po całkowitym zatrzymaniu pojazdu. N to tak zwany „luz”. Ten bieg jałowy dedykowany jest do użytku w sytuacjach awaryjnych – takich jak holowanie auta. R to z kolei bieg wstecznym. Pozwala on na cofanie samochodem z automatyczną skrzynią biegów. D natomiast jest biegiem umożliwiającym poruszanie się do przodu; gdy jest on uruchomiony, skrzynia samodzielnie zmienia przełożenia, dostosowując je do prędkości pojazdu. Należy pamiętać, że zmiana biegów w samochodzie z automatyczną przekładnią wymaga uprzedniego wciśnięcia pedału hamulca.
Przy jakich obrotach zmieniać biegi?
Kiedy zmieniać biegi? Wrzucenie wyższego lub niższego przełożenia zależy przede wszystkim od prędkości auta. Aby wykonać zmianę biegów w samochodzie, nie musimy jednak opierać się na własnej intuicji ani bacznie przysłuchiwać się odgłosom pochodzącym z jednostki napędowej. Podstawową wytyczną powinny stać się dla nas wskazania licznika prędkości obrotowej.
Przy jakich obrotach zmieniać biegi? W pojazdach wyposażonych w silnik benzynowy wyższe przełożenie należy wrzucić w momencie, gdy na obrotomierzu zobaczymy wartość około 2500 RPM (obrotów na minutę). Jeżeli nasz samochód posiada wysokoprężną jednostkę napędową, wyższy bieg powinniśmy uruchomić, gdy silnik osiągnie 2000 obrotów.
Zmiana biegów w samochodzie jest konieczna, by w płynny sposób przemieszczać się po drogach. Bez względu na typ posiadanej przekładni, warto nauczyć się jej prawidłowej obsługi oraz unikać często powielanych błędów, takich jak zbyt gwałtowne szarpanie gałką lub niewciskanie pedału sprzęgła do końca. Stosując się do powyższych porad, każdy – nawet początkujący – kierowca w niedługim czasie opanuje poprawną zmianę przełożeń, zwiększając swój komfort podróżowania oraz wydłużając żywotność silnika.
Zobacz także