Wpływ opon na przyczepność pojazdu
Kierowcy są przekonani, że przyczepność na drodze zależy od hamulców czy zawieszenia. W rzeczywistości najważniejsze są w tym względzie opony. Warto sprawdzić, jak ogumienie wpływa na bezpieczeństwo jazdy.
Właściciele sportowych aut często sporo inwestują w swoje samochody, aby poprawić jakość prowadzenia. Skupiają się w tym przypadku na obniżeniu auta oraz jego utwardzeniu, co ma wpłynąć na zwrotność i przyczepność. Wierzą oni, że za dobre parametry odpowiadają sprężyny i amortyzatory, jednak dopiero właściwe opony zapewniają bardzo dobrą przyczepność i kierowalność w trakcie szybkiej, dynamicznej jazdy.
Opony odpowiadają za przyczepność
Zawieszenie jest ważne wie to każdy kierowca. Niewielu jednak zdaje sobie sprawę z tego, że kluczową sprawą dla przyczepności są właściwe opony. Ważne jest, aby pamiętać, że to one poprawiają jakość jazdy, sterowalność i bezpieczne pokonywanie zakrętów. Przenoszą one ruch kierownicy wprost na jezdnię powierzchnia styku opony z nią odpowiada więc na najważniejsze parametry jazdy hamowanie, przyspieszanie i ruszanie.
Posiadacze sportowych aut wydają majątek na podrasowanie swoich pojazdów wyposażają je w potężne hamulce, spoilery, czy utwardzone zawieszenie mając nadzieję, że poprawią one parametry szybkiej jazdy. Często zapominają jednak o tym, że za właściwe wykorzystanie takich rozwiązań odpowiadają opony dlatego tak ważne jest, aby pamiętać o ich roli i przeznaczeniu.
Co to jest przyczepność?
Pomiędzy powierzchnią styku opony z podłożem zachodzi tarcie, które jest nazywane przyczepnością. Przyczepność zależy od wielu czynników np. jakości podłoża (śliskie/suche), od temperatury, ciśnienia itd. Warto wiedzieć, że najlepsza przyczepność występuje podczas lekkiego uślizgu opony.
Na przyczepność podczas uślizgu wpływa zjawisko adhezji. Występuje ono, gdy guma ma kontakt z jezdnią. Guma ma budowę polimerową, podłoże zaś krystaliczną ? gdy następuje moment ich styku molekuły gumy odkształcają się (niektóre wiązania pękają, inne pojawiają się). W czasie jazdy wiązania ulegają więc zmianom, co wyzwala energię, czyli siłę adhezji. Maksymalna wartość adhezji zachodzi, gdy prędkość wynosi 0.03-0.06 metra na sekundę.
Kwestia uślizgu
Przyczepność jest więc największa, gdy jezdnia jest gładka i ma wysoką temperaturę, ponieważ wtedy dominuje adhezja i efekt przywierania gumy do asfaltu. Wtedy także guma jest miękka i znajduje się na granicy uślizgu, czasem nawet lekko ją przekraczając.
Przykład
Szybko poruszający się samochód pokonuje zakręt działają na niego siły odśrodkowe. Sprężyny i amortyzatory funkcjonują wydajnie tłumiąc gwałtowne ruchy i zwiększając nacisk na podłoże. Dla przyczepności ważne jest, aby tarcie między oponą a asfaltem było tak wysokie, jak działanie sił odśrodkowych na zewnętrzne opony podczas pokonywania zakrętu. Tym bardziej ważną rolę odgrywają tu opony i powierzchnia ich styku z asfaltem wielkości kartki pocztowej.
Opony wyścigowe
Zalety opon doceniają szczególnie kierowcy biorący udział w wyścigach. Wiedzą oni, że dobra przyczepność to lepsza jakość i czas pokonywania kolejnych okrążeń. Samochody wyścigowe mają specyficzną budowę, która umożliwia osiąganie znakomitych wyników na torze jednak bez dobrych opon i wiedzy na temat przyczepności rozwiązania te byłby bezużyteczne. Przyjmuje się, że opony to nawet 75% właściwego zestrojenia pojazdu.
Dostawcy opon wiedzą, że przyczepność odgrywa kluczową rolę nie tylko dla kierowców wyścigowych ale i dla wszystkich innych. Dlatego starają się oni proponować opony o optymalnej konstrukcji i z najlepszej gumy. Jednak należy mieć świadomość, że łączenie zalet opon często sprawia, że z jakiejś trzeba zrezygnować np. bardzo wytrzymałe, sztywne opony mają mniejszą przyczepność, natomiast te o znakomitym przyleganiu nie są bardzo żywotne. Producenci przypominają także o sezonowej wymianie opon, ponieważ poszczególne modele tworzone są z myślą o konkretnych warunkach gdy więc temperatura np. za bardzo wzrasta to dane opony po prostu szybko niszczeją i nie nadają się do użytku. Kierowcy powinni pamiętać o szerokiej gamie opon dostępne są modele sezonowe, a dla uczestników wyścigów Formuły 1 także dedykowane konkretnej pogodzie np. obfitym deszczom (opony wet), czy mżawkom (opony przejściowe intermediate). Opony wyścigowe muszą więc spełniać swoje zadania wyjątkowo precyzyjnie i efektywnie dlatego ich trwałość jest niewielka. Aby zapewnić kierowcom maksymalną przyczepność na torze produkuje się je gumy, która najlepsze parametry wykazuje w wysokiej temperaturze stąd zjawisko, w którym uczestnicy wyścigów opony rozgrzewają przed startem.
Opony standardowe
Opony cywilne są inaczej użytkowane, niż wyścigowe. Kierowcy nie wymieniają opon przed każdą podróżą, dlatego dedykowane im produkty muszą być optymalnym połączeniem wielu zalet. Opony takie powinny być wytrzymałe, zapewniać bezpieczeństwo w czasie rozmaitych warunków drogowych i pogodowych oraz pozwalać na długą eksploatację. Ze względu na te wymagania opony cywile stanowią duże wyzwanie dla konstruktorów. Muszą oni pracować jednocześnie nad odpowiednią budową opon, nad składem mieszanki, nad rzeźbą bieżnika itd. Dlatego opony sportowe są zupełnie od nich inne np. w temperaturze 10 stopni Celsjusza opona sportowa będzie wypadała gorzej od uniwersalnej, ponieważ przystosowano ją do pracy w wysokich temperaturach. Dlatego też specjaliści apelują o sezonowe wymienianie opon nie ma możliwości, aby jeden model sprawdzał się podczas upalnego lata i mroźnej zimy. Warto pamiętać, że już w temperaturze 7 stopni Celsjusza letnia opona przestaje zapewniać bezpieczeństwo jazdy, gdyż gwałtownie tracie swoje parametry. Dlatego producenci proponują opony na różne sezony a dodatkowo zaopatrują specyficzny rynek rozwiązań dla aut wyścigowych każdy z tych sektorów jest inny, dlatego ważne jest, aby opony dobierać świadomie i dopasowywać je do warunków.
Bezpieczeństwo
Przyczepność to obecnie gorący temat rozwój technologiczny sprawił, że producenci oferują najróżniejsze opony, o rozmaitej budowie, składzie mieszanki, parametrach, przeznaczeniu itd. Sceptycy mówią jednak o tym, że jeszcze jakiś czas temu kierowcy także prowadzili, a nie było takiego wyboru rozwiązań i na drogach nie panował chaos. Łatwo obalić ten zarzut, ponieważ wtedy wszystkie opony były do sobie podobne i kierowcy zmagali się z warunkami na jednakowym, nienajlepszym, poziomie. Po prostu wszystkie opony nie zapewniały dobrej przyczepności. A jak jest obecnie?
Przyczepność, dobra przyczepność to gwarancja bezpieczeństwa po drogach porusza się coraz więcej samochodów a pogoda bywa bardzo kapryśna. Łatwo wyobrazić sobie, że jadące z przodu auto gwałtownie hamuje. Jeśli posiada ono opony zimowe, a samochód za nim opony wielosezonowe lub letnie, to o stłuczkę, czy nawet karambol nietrudno. Nawet ostrożne, zachowawcze prowadzenie na nic się nie zda, jeśli samochód nie ma właściwych opon sezonowych wielu kierowców nie przestrzega zasad, jeździ szybko, agresywnie, panuje tłok, pośpiech. Wtedy często liczą się ułamki sekund i milimetry niestety opony letnie nie mogą konkurować z zimowymi, gdy na drodze jest śnieg lub błoto.
Dobry ciekawy artykół
Zobacz także